Warto zobaczyć...

Kibice i miłośnicy hokeja, oprócz hokejowych emocji, mają okazję obejrzeć wiele unikalnych zdjęć i pamiątek sprzed 80 lat, kiedy Krynica po raz pierwszy była gospodarzem hokejowych mistrzostw świata.

Wystawę Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie Krynica 1931 r. przygotowała Biblioteka Publiczna w Krynicy-Zdroju. Ekspozycję można zobaczyć w holu Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji, w czasie trwania tegorocznego turnieju o Mistrzostwo Świata w Hokeju na Lodzie.

Hokejowe Mistrzostwa Świata, a jednocześnie Mistrzostwa Europy odbyły się w Krynicy w dniach 1-8 lutego 1931 r. z udziałem najlepszych drużyn w tej dyscyplinie na świecie – Kanady, która zdobyła najwyższe trofeum, Czechosłowacji, USA, Austrii, Szwecji i Polski. Imprezę obsługiwało 100 dziennikarzy, co na tamte czasy było dużym osiągnięciem, realizowano transmisje radiowe i po raz pierwszy zawody obsługiwała ekipa filmowa. Zawody rozegrane zostały na „starym”, odkrytym stadionie przy ul. Lipowej, który znajdował się na miejscu obecnego kina „Jaworzyna”. Powodzenie imprezy zależało od odpowiednich warunków atmosferycznych, które na szczęście dopisały. Krynickie lodowisko, specjalnie na potrzeby mistrzostw, zostało zmodernizowane - zbudowano kryte trybuny oraz zainstalowano sztuczne oświetlenie, które umożliwiało rozgrywanie meczów w godzinach wieczornych.

Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego mistrzostw został dr Stanisław Polakiewicz, ówczesny prezes Polskiego Związku Hokeja na Lodzie. W skład Komitetu weszli także: dyrektor Zakładu Zdrojowego inż. Leon Nowotarski, członek zarządu PZHL gen. Stefan Witkowski, inż. Tadeusz Kuchar, Bolesław Biega, mjr Wilhelm Remer, dr Mieczysław Dukiet, red. Henryk Butkiewicz. Organizatorzy i włodarze miasta postarali się, aby z okazji tego wydarzenia uzdrowisko zabłysło pełnym blaskiem. Na ośnieżonych ulicach pojawiły się piękne dekoracje oraz podświetlane rzeźby lodowe. Przed wejściem na lodowisko zamontowano ozdobną bramę. Wystrój zachwycił wszystkich gości oraz mieszkańców Krynicy. Uzdrowisko przez tych kilka zimowych dni znalazło się na ustach całego świata.

Na wytawie, którą przygotowała Biblioteka Publiczna pokazano zdjęcia drużyn uczestniczących w rozgrywkach, pierwszy stadion hokejowy w Krynicy, sylwetki zawodników i elementy stroju i sprzętu hokejowego, jakiego przed laty używali zawodnicy. Powiększone fotografie grających zawodników, publiczności i oryginalnie udekorowanej Krynicy oddają atmosferę i klimat tej wielkiej międzynarodowej imprezy sportowej. Dzięki angielskojęzycznej wersji opisów i tekstów, ekspozycję mogą obejrzeć także zawodnicy i członkowie ekip drużyn uczestniczących w tegorocznych mistrzostwach.

Drużyna gwiazd

W składzie reprezentacji Polski na Mistrzostwach Świata w Hokeju na Lodzie w Krynicy w 1931 r. wystąpili najlepsi hokeiści z lat międzywojennych. W większości byli to zawodnicy Legii Warszawa i AZS Warszawa, Lechii Lwów i Pogoni Lwów oraz AZS Wilno i TKS Toruń. Prawie wszyscy (oprócz Karola Weissberga, Czesława Godlewskiego i Jana Hemmerlinga) wielokrotnie reprezentowali Polskę na olimpiadach zimowych i uczestniczyli w turniejach Mistrzostw Świata. Józef Stogowski, Aleksander Kowalski i Lucjan Kulej zostali wybrani do „drużyny gwiazd” okresu 1925-1939 w ankiecie 80-lecia na najlepszych sportowców Polski, ogłoszonej przez „Przegląd Sportowy”. Kilku zawodników uprawiało, z dużym powodzeniem również inne dyscypliny sportowe, a po zakończeniu kariery zostali trenerami lub sędziami hokejowymi (Tadeusz Sachs – najlepszym sędzią okresu międzywojennego, sędziował mecze międzynarodowe, a Tadeusz Adamowski – najlepszym trenerem 1925-1939).

Ciekawie potoczyły się losy członków hokejowej kadry narodowej 1931 r. w latach późniejszych. Tadeusz Adamowski, Kazimierz Materski, Jan Hemmerling uczestniczyli w kampanii wrześniowej, a Aleksander Kowalski (absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty) został zamordowany w Katyniu. Kilku zawodników walczyło też na różnych frontach II wojny światowej: Włodzimierz Krygier i Aleksander Tupalski w polskich siłach zbrojnych na Zachodzie, Kazimierz Materski (oficer II Korpusu) i Jan Hemmerling w armii generała Andersa. Lucjan Kulej – był sędzią sądu podziemnego Armii Krajowej.

Reprezentację kraju stanowili zawodnicy dobrze wyszkoleni technicznie, utalentowani, waleczni, ale także gruntownie wykształceni, którzy oprócz gry w hokeja wykonywali ciekawe zawody, niejednokrotnie byli absolwentami prestiżowych uczelni na całym świecie. Tadeusz Adamowski – syn polskich emigrantów z USA był absolwentem Harward Uniwersity, pracował jako makler okrętowy, Tadeusz Sachs ukończył prywatną szkołę w Zurychu, Aleksander Kowalski był bankowcem, absolwentem Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Lucjan Kulej ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim, po wojnie miał swoją kancelarię adwokacką. Prawnikami byli także ( po Uniwersytecie Warszawskim) Kazimierz Materski (absolwent Szkoły Podchorążych Łączności) i Włodzimierz Krygier. Karol Szenajch studiował na Politechnice Warszawskiej, uzyskał uprawnienia inżyniera elektryka, a Aleksander Tupalski z zawodu inżynier mechanik, absolwent Politechniki Gdańskiej był konstruktorem silników lotniczych we Francji. Karol Weissberg został dziennikarzem sportowym. W reprezentacji Polski występowało dwóch braci, urodzonych na Łotwie, po wojnie mieszkających w Gdańsku – Czesław i Józef Godlewscy. Kilku hokeistów po wojnie nie powróciło już do Polski – Tadeusz Adamowski wyjechał do USA, pracował w UNICEF, Karol Szenajch zamieszkał w Kanadzie, w Montrealu, Roman Sabiński i Włodzimierz Krygier pozostali w Wielkiej Brytanii, natomiast Jan Hemmmerling i Aleksander Tupalski wyemigrowali do Australii.

Opracowano na podstawie: W. Zaleśkiewicz” Historia Polskiego Hokeja”, Krynica-Zdrój 2006.